CHARAKTERYSTYKA WYCIECZKI
Wycieczka rekreacyjna drogami leśnymi, trasa wiedzie w otwierającą się przed nami Dolina Zwodnika wzdłuż Karpowskiego Potoku do położonej malowniczo pośród gór i lasu świątyni górskiej.
Trasa wycieczki: ul. dr A. Ostrowicza – ul. Orla – ul. Jadwigi –ul. Aleja Marzeń – źródło Zdzisław – Dolina Zwodnika, Droga Karpowska, Brzozowe Zbocze – Droga Karpowska – zielony Szlak Graniczny Solidarności Polsko-Czesko- Słowackiej, tereny dawnej wsi Karpno, kościółek górski „Matki Bożej od Zagubionych”.
Długość trasy: 4,2 km
Przybliżony czas przejścia trasy w jedną stronę: ok.1,20 h
Oznakowanie trasy w terenie: niebieskie znaki trasy kuracyjnej nr 3 im. Michała Klahra Starszego
OPIS PRZEJŚCIA TRASY:
Z lądeckiego Zdroju, z pod Zakładu Przyrodoleczniczego „Stary Jerzy” wyruszamy w górę ul. dr A. Ostrowicza i zaraz na skrzyżowaniu w lewo ul. Orlą za niebieskim znakami trasy kuracyjnej nr 2, 3 i 4. Dalej na skrzyżowaniu w prawo, w górę ul. Jadwigi i nieco w lewo w kierunku płn. wsch. ul. Aleja Marzeń – dolinką Karpowskiego Potoku zwaną „Doliną Zwodnika”. W lewo, po przejściu przez mostek na Karpowskim Potoku, zaraz w prawo Drogą Karpowską. Po prawej Stacja Narciarska „Lądek Zdrój”, z lewej strony drogi na skarpie zabudowane ujęcie źródła wody mineralnej „Zdzisław’, dalej po prawej zabudowania i teren wodociągów. Dochodzimy do niewielkiej polany, gdzie z lewej strony potok Przyrwa przecina drogę i wpada do Karpowskiego Potoku. Dalej, już za znakami niebieskiej trasy kuracyjnej nr 3 wędrujemy Drogą Karpowską która powoli pnie się płn. – wsch. zboczem Kadzielnej tak zwanym Brzozowym Zboczem do łuku drogi i mostku. Dalej trasa wycieczki prowadzi w górę nieco stromym podejściem, z lewej dochodzi pieszy zielony szlak górski, w prawo obok ruin zabudowań dawnej wsi Karpno dochodzimy do Farnej Łąki dawnego centrum wsi i kościółka górskiego.
INTERESUJĄCE MIEJSCA – CIEKAWOSTKI NA TRASIE
Brzozowe Zbocze północne zbocze Karpowskiego Potoku o dł. ok. 2,3 km ciągnące się na wys. ok. 550 – 650 m n.p.m. Zbudowane z gnejsów, porośnięte lasem mieszanym. Podnóżem prowadzi droga gruntowa zwana Drogą Karpowską i nią niebieskie trasy kuracyjne z Lądka Zdroju: nr 2 do Przeł. Pod Trawieńską Górą i granicy państwowej i nr 3 przez dawną wieś Karpno na Kobylą Kopę.
Dolina Zwodnika – część doliny Karpowskiego Potoku od pl. Mariańskiego w części zdrojowej miasta o dł. ok. 2,5 km na wys. od ok. 450 do 600 m n.p.m. Nazwa dolinki, wg legendy pochodzi od rycerza z zamku Karpień który na koniu gnał tędy do Lutyni na spotkanie z ukochaną kowalówną. Aby go zazdrośni chłopi nie złapali, kazał na zamku podkuć konia odwrotnie, ślady zwodziły zazdrośników stąd nazwa. Doliną Zwodnika prowadzą niebieskie trasy kuracyjne z Lądka Zdroju: nr 2 na Przeł. pod Trawieńską Górą, nr 3 na Kobylą Kopę, nr 4 na Przeł. Karpowską.
Dzicza Kąpiel to torfiaste rozlewisko o pow. ok. 2 ha jednego ze źródliskowych strumieni Karpowskiego Potoku na płn. zboczu Karpiaka na wys. od ok. 690 do 740 m n.p.m.
Farna Łąka ok. 520 m n.p.m. zarastająca śródleśna łąka w dolinie Karpowskiego Potoku na wys. ok. 680 – 695 m n.p.m., na której dawniej był urządzony główny plac wsi z kaplicą modlitewną zabudowany domostwami. Współcześnie na niewielkim placu jest odremontowana kaplica,a na obrzeżach pozostały nieliczne rozpadające się ruiny domów.
Młyński Krzyż 508,5 m n.p.m. Stoi przy Drodze Zamkowej tuż za wyciągiem narciarskim. Ten potężny kamienny krzyż ufundował I. B. Gottschalk właściciel młyna zdrojowego. Pomnik wykonał w piaskowcu wnuk Michała Klahra – Kazimierz.
Wieś Karpno(niem. Karpenstein 1787) oraz kościółek górski. Dawna nazwa topograficzna wsi utworzona została od nazwy znajdującego obok zamku Karpień. Współczesna nazwa dawnej wsi nawiązuje do lokalnej tradycji. Tereny dawnej wsi leżącej nad górną częścią Potoku Karpowskiego, na wys. ok. 620 – 700 m n.p.m. zajmowały dolinę pomiędzy Trojakiem od zach., Karpiakiem od płd. – zach. i Kobylą Kopa od wsch. Otaczały ją lasy, głównie świerkowe regla dolnego, a dno doliny zajmowały użytki rolne, przeważnie łąki. Zabudowania wsi były przy drogach gruntowych prowadzących wzdłuż poziomic, które łączyły się z głównym traktem w Starym Gierałtowie, a sama wieś miała układ wielodrożny. Jedną z ważniejszych dróg był trakt do Przeł. Karpowskiej, którego znaczenie znacznie zmalało po wybudowaniu nowej drogi do przejścia granicznego do Javornika. Współcześnie cały teren i dawny układ wsi zarasta lasem łącznie z Farną Łąką, stanowiącą dawne centrum wsi. Zanikła też droga ku granicy. Do Karpna należała leżąca na płd. zboczu Królówki gajówka „Karpno”. Przez tereny, na których powstało Karpno, prowadził stary trakt handlowy Solna Droga. Powyżej niej, na szczycie Karpiaka powstał zamek Karpień. Pierwotnie wieś istniejąca tu nosiła nazwę Crafczdorf i po raz pierwszy wspomniana była w dokumencie z 1346 r., jako osada przynależna do zamku. Jako wieś królewska istniała w 1571 r. przy lokalnym trakcie prowadzącym z Lądka Zdroju przez Przeł. Karpowską. W 1631 r. istniejąca wieś, stanowiąc własność miasta i należąca do lądeckiej parafii, zawsze była małą leśną osadą. Miejscowy przemysł reprezentowało tylko młynarstwo, bowiem w 1861 r. wspomniano 3 młyny i 17 zagrodników. Największy rozwój osady przypada na lata 1871-1885, wówczas wieś zamieszkiwało 139 osób w 29 budynkach mieszkalno-gospodarczych oraz nadal czynne były 3 młyny. W drugiej połowie XIX w. dzięki sąsiedztwu ruin Zamku Karpień, pobliskiemu przejściu granicznemu (na Przeł. Karpowskiej), miejscowość nabrała charakteru wsi turystycznej i była uważana przez kuracjuszy z Lądka Zdroju za dobre letnisko, zimą tereny narciarskie. Działały dwie restauracje z miejscami noclegowymi i kilka mniejszych domów z noclegami. W 1872 r. w Karpnie należącym do lądeckiej parafii zbudowano kaplice modlitewną p. w. Marii Panny, prosty bezwieżowy salowy budynek sakralny zamknięty w części prezbiterialnej trójbocznie. Łącznie z domkami letniskowymi wieś do 1945 r. liczyła 45 numerów. Po 1945 r. przybyło tu 5 osadników, po wysiedleniu Niemców pozostało we wsi kilku polskich gospodarzy, z których ostatni opuścił wieś przed 1960 r. Z dawnych zabudowań Karpowa zachowała się tylko ruina kapliczki wzniesionej w 1872 r. Temat odnowy kaplicy podjęli miejscowi leśnicy i myśliwi. Prace remontowe wykonano dość szybko, bo w 7 miesięcy 1995 r. Staraniem myśliwych i leśników kościółek wyremontowano i wyposażono.4.11.1995 r. został poświęcony przez Metropolitę Wrocławskiego Kardynała Henryka Gulbinowicza. Dziś kościółek, poświęcony Matce Bożej od Zagubionych (rzeźba marmurowa w ołtarzu głównym). Boczne ołtarze (płaskorzeźby marmurowe) są poświęcone: lewy św. Franciszkowi z Asyżu i prawy św. Hubertowi. Jest miejscem uroczystych nabożeństw i spotkań braci łowieckiej i leśnej oraz ekologów, nie tylko w czasie mszy na dzień św. Huberta
Ujęcie wody „Brzezina” (525 m n.p.m.) na zboczu doliny Jadwiżanki, zbiornik wody wodociągowej z 1896 r. o pojemności 250 m3 zasilany z ujęcia źródła zwanego Zimne Źródło lub Mroźne Źródło jak też Zimną Studnią od bardzo zimnej wody z niego wypływającej. Znajduje się na płd. – zach. zboczu Trojaka powyżej Arboretum.
Źródło „Zdzisław” Źródło „Zdzisław” roboczo zwane odwiert „L-2” na wysokości 468 m n.p.m. jest jedynym głębokim ujęciem mineralnych wód termalnych, wykonany w prawym zboczu dolinki Potoku Karpowskiego, powyżej Drogi Karpowskiej. Na podstawie wcześniejszych wyników badań prace wiertnicze w gnejsach trwały od 23.11.1972 do 9.08.1973 r. do głębokości 700,3 m. Odwiert przekazano do eksploatacji 9.08.1973 r. W 1991 r. wybudowano przy ujęciu specjalny betonowy zbiornik wyrównawczy o pojemności 360 m3 z którego woda o temperaturze ok. 44 stopni C. zasila m. in. basen w Zakładzie Przyrodoleczniczym „Zdrój Wojciech” i jego pijalnie. Zarządzeniem Dyrektora Uzdrowiska 18.08.1986 r. odwiert otrzymał nazwę „Zdzisław” na część prof. Zdzisława Karsta, w uznaniu jego zasług dla Lądka. Droga Karpowska obok źródła „Zdzisław” prowadzą z Lądka Zdroju niebieskie trasy kuracyjne: nr 2 na Przeł. pod Trawieńską Górą i nr 3 na Kobylą Kopę.
POWRÓT
– do Lądka Zdroju trasą podejścia niebieską kuracyjną nr 2 – ok. 1,10 h
– do Lądka Zdroju przez górę Trojak (malownicze skałki gnejsowe, punkt widokowy 766 m n.p.m.), od kościółka za znakami zielonymi pieszego szlaku górskiego do Rozdroża Zamkowego (0,15 h – 0,9 km), dalej w prawo, w górę za znakami czerwonej trasy spacerowej nr 3 i niebieskiego pieszego szlaku górskiego na masyw Trojak do skały Trojan z punktem widokowym Belweder (0,30 h – 1,6 km). Z Trojaka (skały Trojan) w dół początkowo za znakami czerwonymi trasy wędrówkowej nr 3, niebieskiej trasy kuracyjnej nr 5, niebieskimi pieszego szlaku górskiego (E-3), a od drogi Małej Okólnej tylko za znakami niebieskiej trasy kuracyjnej nr 5 i niebieskiego pieszego szlaku górskiego do Lądka Zdroju, ul. A Ostrowicza (węzeł tras kuracyjnych) ok. 1,15 h – 3,9 km
– do Lądka Zdroju przez Rozdroże Zamkowe i dawną nartostradą – częścią Solnej Drogi obok najstarszego ujęcia wody „Brzezina”. Idziemy do Rozdroża Zamkowego za znakami zielonymi pieszego szlaku górskiego, przechodzimy przez Rozdroże Zamkowe i dalej Drogą Jelenią za znakami niebieskimi trasy kuracyjnej nr 6, która po ok. 300 m schodzi w prawo w dół do Lądka Zdroju ok. 1 h – 3,6 km
Opracowanie: Lechosław Siarkiewicz – przewodnik sudecki PTTK
